KOD ETYKIETY 2 - CZYLI JAK WYBRAĆ DOBREGO BOURBONA I NIE PRZEPŁACIĆ

"W poprzednim odcinku „Kod etykiety…” wyjaśniłem prawdziwe i praktyczne z punktu widzenia konsumenta znaczenie najczęściej spotykanego na butelkach bourbona napisu „Kentucky Straight Bourbon Whiskey”. Starałem się również podpowiedzieć, jak odpowiedzialnie traktować jeden z najczęstszych aspektów branych pod uwagę przy zakupie whisky, czyli jej wiek  W tym artykule kontynuuję rozkodowywanie etykiety bourbon whiskey omawiając kolejne łatwe do odnalezienia i nieraz trudne do właściwej interpretacji napisy.

Proof - To wyraz, który z łatwością namierzymy gdzieś na dole etykiety bourbon whiskey. W języku angielskim wyraz proof oznacza dowód. Tylko czemu tak naprawdę ów dowód miałby dowodzić (a zwłaszcza liczby zawsze towarzyszące takiemu zapisowi, na przykład 80 proof czy nawet 120 proof). Otóż zapisy te oznaczają nic więcej, jak tylko zawartość alkoholu w destylacie znajdującym się w oglądanej przez nas butelce. Prawie pewnym jest, że obok zapisu wartości proof (chociażby wspomniane już 80 proof) zawsze odnajdziemy też bardziej nam przyjazny, bo względnie zrozumiały, zapis w procentach (adekwatnie do poprzedniego nawiasu będzie to 40%). Z prostej arytmetyki wynika zatem, że amerykańska miara zawartości alkoholu 1 proof oznacza 0,5%. Zatem whiskey z zawartością alkoholu powiedzmy 50% oznaczona będzie na etykiecie bourbona w postaci dwukrotnie większej liczby czyli 100 proof. No dobrze, tylko co z tą wiedzą zrobić, stojąc przy półce sklepowej.

Jedno jest tu pewne – im mniejsza zawartość alkoholu, tym większa zawartość wody w produkcie. W efekcie kupując whiskey 80 proof (mniej nie może być ze względów prawnych) powinniśmy zapłacić za nią relatywnie mniej, niż za odpowiadającą jej jakością whiskey, ale o zwiększonej wartości procentowej. Piszę powinniśmy, bo rzecz jasna na ostateczną cenę produktu ma wpływ także szereg innych czynników, niekoniecznie pragmatycznie uzasadnionych. Czy zatem szukać bourbon whiskey o większej wartości proof? No i ile wynosi jej górna granica?

Mniejsza zawartość alkoholu przekłada się na większą łagodność odczuć czyli, ujmując rzecz po ludzku, na mniejsze szczypanie w język. Zatem bourbony z zawartością alkoholu rzędu 80-100 proof polecałbym początkującym amatorom gatunku. Nie da się jednak ukryć, że ostatnimi czasy fani wody życia coraz powszechniej preferują trunki o zawartości alkoholu przekraczającej 100 proof (50%) i ma to swoje mocne uzasadnienie. Bourbon z wyższą zawartością alkoholu zachowuje znacznie więcej walorów swej palety aromatyczno-smakowej i przez to stanowi cenniejszy łup dla poszukiwacza dobrej american whiskey. Oczywiście taka whiskey musi być droższa, ponieważ im mniej dolanej wody do destylatu przy jego butelkowaniu, tym mniej butelek się nim napełni. Jednak warto za tę odrobinę luksusu zapłacić. Zetknięcie się z eksplodującym wręcz bogactwem smaków bourbonem jest doświadczeniem jedynym w swoim rodzaju, którego echo w postaci tzw. finiszu odczuwa się jeszcze przez długi czas po degustacji.

W chwili opróżniania beczek z bourbonem, whiskey ta w swej zawartości alkoholu najczęściej oscyluje wokół 110-130 proof (55-65%), a może i wyżej. Wynika to z dwóch faktów. Po pierwsze, amerykańscy destylatorzy napełniają swoje beczki destylatem o zawartości alkoholu około 110 proof (Wild Turkey, Four Roses) lub z maksymalną dozwoloną prawnie zawartością 125 proof (Heaven Hill, Buffalo Trace). Po drugie w ciepłym i dość suchym klimacie Kentucky (to właśnie z tego stanu pochodzi ponad 90% wszystkich bourbonów) przez pory beczki paruje głównie woda. Skutkuje to z reguły sukcesywnym wzrostem zawartości alkoholu w leżakowanej whiskey i to ściśle skorelowanym z czasem owego leżakowania. Rekordzistką w tej kwestii zdaje się wciąż być jedna z najlepszych bourbon whiskey na świecie – George T. Stagg, oferowana na rynku z zawartością alkoholu dokładnie taką, jak w beczce w chwili jej opróżniania (barrel proof). Wartość ta nierzadko przekracza poziom 140 proof (70%).

Podsumowując zatem kwestię optymalnej zawartości alkoholu w bourbon whiskey z punktu widzenia wartości jej zakupu należy stwierdzić, że najcenniejsze są butelki z etykietą opatrzoną napisem Barrel Proof (lub rzadziej Barrel Strength, Cask Strength czy Uncut). Wówczas mamy gwarancję, że po opróżnieniu beczki do naszej bourbon whiskey nie dolano ani kropli wody i że nasz zakup skutkuje satysfakcją posiadania bourbona w jego prawie czystej postaci. Dlaczego jednak tylko prawie? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie tuż poniżej......."

Oczywiście to tylko fragment całego artykułu, który znajdziecie właśnie w najnowszym, majowym numerze miesięcznika Rynki Alkoholowe. Artykuł ten stanowi drugi odcinek z cyklu "Kod etykiety...". Pierwszy pojawił się w numerze kwietniowym, o czym pisałem tutaj. Trzeci ukaże się w numerze czerwcowym, do lektury którego również zapraszam, jednak dopiero za miesiąc.